Rumianek bezpromieniowy - Matricaria discoidea DC. jako środek odtruwający

Rumianek bezpromieniowy - Matricaria discoidea DC.

rodzina: Compositae (Złożone)

podrodzina: Anthemideae (Rumianowe)

Rumianek bezpromieniowy to roślina o miękkiej rozgałęzionej łodydze, silnie aromatycznej. Kwiaty ma zielonożółte, 4-ząbkowe. Dorasta na wyskokość 5-30 cm. Możną ją spotkać na przydrożach. Pochodzi z Ameryki Północnej wschodniej Azji. Kwitnie VI-VIII.

Surowiec:

Surowcem jest ziele, które zbieramy w czasie kwitnienia i suszymy w ciemnościach w suszarni naturalnej nie przekraczającej temperatury 35 stopni C. Otrzymujemy ziele rumianku bezpromieniowego - Herba Discoideae.

Skład chemiczny:

Olejki eteryczne (1-1,5%), pochodne azulenu bisabololu; ponadto flawonoidy (0,5-1%), luteolina, kosmosyna, kwercetyna, patuletyna oraz matrycyna, kwas chamazulenowy, kw. walerianowy, chryzoeriol, izoramnetyna, poliacetyleny, sekswiterpeny laktonowe, herniaryna.

Działanie:

Rumianek bezpromieniowy hamuje działanie histaminy H1, odpowiedzialnej za różnego typu reakcje alergiczne. Dzięki temu jest w stanie zmniejszyć odczyn zapalny i zatrzymać objawy alergii. Ponadto hamuje wydzielanie serotoniny i bradykininy, które mają udział w wywoływaniu stanów zapalnych. Ze względu na obecność frakcji olejkowej oraz flawonoidów wyciągi rumianku bezpromieniowego działają silnie przeciwzapalnie, odtruwająco oraz wywierają delikatną aktywność uspokajającą. Są efektywnym środkiem przeciwrobaczym (porażają i ułatwiają wydalanie pasożytów wewnątrzustrojowych - tasiemiec, glista ludzka, czerwie). Zewnętrznie hamują stany zapalne skóry oraz łagodzą skutki otarć, stłuczeń i bolesnych ukąszeń. Przyspieszają gojenie ran i poprawiają stan włosów.

Wskazania:

Pasożyty wewnątrzustrojowe: owsica - Enterobius vermicularis seu Oxyuris vermicularis - Enterobiosis (oxyuriosis); glista ludzka - Ascaris lumbricoides; włosogłówka ludzka - Trichocephalus trichiurus (= Trichuris trichiura); glistnica, włosogłówczyca; Ponadto wyciągi z rumianku bezpromieniowego wskazane są przy stanach zapalnych skóry, gardła, anginie, przewlekłym kaszlu, alergiach, migrenowych bólach głowy na tle nerwowym, wypryskach, trądziku, opryszczce, osłabionych i wypadających włosach, chorobach skóry głowy, zaburzeniach przemiany materii, ukąszeniach owadów, katarze siennym, podkrążonych oczach.

Preparaty i dawkowanie:

Napar ze świeżego ziela rumianku bezpromieniowego - Infusum discoideae

2-3 łyżki stołowe świeżego ziela zwilżamy spirytusem lub wódką, odczekujemy 10-15 minut i zalewamy szklanką wrzątku. Jako środek przeciwrobaczy, przeczyszczający i leczący schorzenia przemiany materii pijemy szklankę na czczo 1-2x dziennie. Jako lek przeciwalergiczny pić po pół szklanki 2x dziennie. Zewnętrznie stosować na zmiany skórne i włosy.

Intrakt z rumianku bezpromieniowego - Intractum discoidei

Świeże ziele w proporcji 1:3 lub 1:5 zalewamy alkoholem 50-60% i odstawiamy do maceracji na minimum 7-12 dni w ciemne miejsce. Można dodawać do szamponu i stosować do płukania włosów. Włosy jasne i blond zyskują dzięki temu złocisty blask. Intraktu zewnętrznie używać można na zmiany skórne, ciężko gojące się rany, ukąszenia.

Intrakt odtruwający, wzmacniający i przeciwalergiczny

Rp.
ziele sałatnika leśnego 30,0
ziele rumianku bezpromieniowego 50,0
ziele lnicy pospolitej 35,0
ziele ogórecznika lekarskiego 25,0

Części świeżych surowców zalać gorącym alkoholem 40-60% w proporcji 1:1; maceracja minimum 7-12 dni;

Działanie: Intrakt działa ochronnie na miąższ wątroby, rozkurczowo na mięśnie gładkie i szkieletowe, obniża ciśnienie tętnicze krwi; stymuluje ośrodki pamięci, a co za tym idzie zwiększa wydolność psychiczną; działa odtruwająco i przeciwrobaczo; przeciwalergiczne działanie polega na hamowaniu histaminy H1; ze względu na obecność ziela lnicy w składzie, intrakt delikatnie pobudza ruchy perystaltyczne jelit (głównie jelita grubego) i może działać lekko przeczyszczająco; Intrakt będzie działał również uspokajająco, redukując liczbę nieprzyjemnych myśli (wycisza dialog wewnętrzny).

Ogórecznik lekarski - Borago officinalis L. jako zioło oczyszczające

Ogórecznik lekarski - Borago officinalis L.

rodzina: szorstkolistne (dawniej ogórecznikowate) - Boraginaceae

Ogórecznik jest rośliną jednoroczną i pochodzi z zachodniej części basenu Morza Śródziemnego, skąd rozprzestrzenił się aż po Azję Mniejszą, Syberię i Europę Środkowo-Zachodnią. W Polsce występuje jako rzadki chwast ogrodowy.

Botanika:

Łodyga wzniesiona do 60 cm wysokości, w górnej części wiechowato rozgałęziona. Liście dolne duże, jajowate, górne mniejsze. Kwiaty promieniste o koronie niebieskiej, rzadziej białej. Łodyga pokryta jest kłującymi, miękkimi włoskami. Kwitnie VI-VIII.

Surowiec:

Do zastosowania w fitoterapii w okresie zakwitania zbiera się górne ulistnione części pędów ogórecznika i suszy cienką warstwą w miejscach zacienionych i przewiewnych. Otrzymuje się ziele ogórecznika - Herba Boraginis.

Skład chemiczny:

Flawonoidy (m.in. kwercetyna, izoramentyna, kemferol, glukozydy), związki śluzowe (do 12,5%), garbniki (około 3%), cholina, kwasy organiczne (kw. askorbowy) oraz sole mineralne zawierające rozpuszczoną krzemionkę.

Działanie:

Ziele ogórecznika jest bezpiecznym surowcem, który charakteryzuje się łagodnym działaniem w ustroju. Obecność flawonoidów i soli mineralnych (głównie azotanu potasu) skutkuje moczopędnym działaniem wyciągów z ogórecznika. Ponadto przyspiesza usuwanie jonów chloru, mocznika, kwasu moczowego z ustroju wraz z innymi szkodliwymi produktami przemiany materii. Jest to korzystne w chorobach nerek, reumatycznych schorzeniach, dnie moczanowej i dolegliwościach skórnych. Zawarte w zielu w pokaźnych ilościach śluzy osłaniają błonę śluzową jamy ustnej, przełyku oraz żołądka. Z kolei flawonoidy jednocześnie uszczelniają ściany włosowatych naczyń krwionośnych przewodu pokarmowego, co skutkuje hamowaniem lub zmniejszaniem stanów zapalnych. Taki profil działania obejmuje również zastosowanie zewnętrzne na skórę i rany.

Wskazania:

Wyciągi z ogórecznika znajdują zastosowanie w przewlekłych stanach zapalnych kłębków nerkowych o łagodnym przebiegu oraz w zmniejszonym wydalaniu moczu. Surowiec można stosować również w zaburzeniach przemiany materii i upośledzonym mechanizmie usuwania szkodliwych produktów przemiany materii (kumulacja kwasu moczowego), a także dnie moczanowej, artretycznym zapaleniu stawów i początkowym stadium choroby reumatycznej zarówno u dzieci i młodzieży, jak i osób w podeszłym wieku. Ponadto ogórecznik będzie korzystny w schorzeniach skórnych, których przyczyna i podłoże związane z kumulacją szkodliwych produktów przemiany materii (np. trądzik młodzieńczy, przewlekłe wypryski, zapalenie opryszczkowe i krostowe skóry).

Preparaty i dawkowanie:

Odwar z ziela ogórecznika - Decoctum Boraginis

1-2 łyżki stołowe ziela zalać szklanką ciepłej wody, ogrzać do wrzenia, a następnie gotować powoli przez 5-7 minut pod przykryciem; odstawić na 10 minut; przecedzić. Odwar wykazuje dodatkowo działanie napotne dzięki czemu może być stosowany w stanach przeziębieniowych lub anginowych z współwystępującą gorączką, uczuciem chłodu i dreszczy. Wskazane jest stosowanie ogórecznika w stanach zapalnych gardła jako środek osłonowy i przeciwzapalny (można łączyć z podbiałem, dziewanną, ślazem, pierwiosnkiem). Odwar podany zewnętrznie łagodzi różnego typu chorobowe zmiany skórne. Pić po 0,5 szklanki 2-3x dziennie.

Miazga ze świeżego ziela ogórecznika

Świeżo zebrane ziele miażdżymy, tniemy na kawałeczki, rozdrabniamy w mikserze lub przepuszczamy przez maszynkę do mięsa. Otrzymana papka jest cenna w kosmetyce. Korzystne będzie okładanie nią swędzących wyprysków, trądziku, trudno gojących się ran, blizn po ranach, stłuczeń, wrzodów, oparzeń, siniaków. Okłady nadają skórze jędrności i elastyczności, a także zmniejszają widoczność drobnych blizn, zaczerwienień, wyprysków, odmrozin.

Medycyna ludowa:

W medycynie ludowej przetwory z ogórecznika stosowano jako środek moczopędny, "czyszczący krew", przeciwzapalny i odkażający na skórę. Świeży sok ogórecznika podawano w zapaleniu opłucnej. Natomiast napar z kwiatów ogórecznika stosowano do okładów i przemywań w zapaleniu spojówek, zaczerwienionych i zmęczonych oczach.

Lnica pospolita - ziele przeciwrefluksowe i łagodny laxans

Lnica pospolita - Linaria vulgaris (L.) Miller

rodzina: Scrophulariaceae (Trędownikowate)

podrodzina: Antirrhinoideae (Wyżlinowe)

Lnica to bylina wystepująca na niemal całym obszarze Europy, a także w zachodniej części Azji. W Polsce spotykana na polach, przydrożach, skałach, przy płotach, stokach, urwiskach na suchych stanowiskach; występuje na całym niżu i w górach po regiel dolny.

Botanika:

Łodyga prosta o długości 20-60 cm, zwykle u szczytu ogruczolona. Liście wąskie, cienkie, zaostrzone (1-,3-nerwowe) o kolorze zielonym. Kwiaty bladożółte, grzbieciste z ostrogą, w gardzieli pomarańczowej, zebrane w luźne grona na szczycie łodygi. Ostroga jest krótsza od reszty korony. Lnica rozmnaża się szybko, bywa uciążliwym chwastem. Korzeń często do 1m długości. Może być rośliną ozdobną. Kwitnie VI-IX.

Innym gatunkiem jest Lnica mała (Linaria minor (L.) Desf.) o koronie małej, niezupełnie zamkniętej i samotnych kwiatach jasnofioletowych z żółtą gardzielą. Dorasta na długość 8-25 cm. Występuje na polach, żwirowiskach; VI-IX. We florze Polski występuje wiele innych gatunków lnicy, a także gatunków pośrednich, mieszanych.

Surowiec:

Lnica jest cenną rośliną leczniczą. W okresie zakwitania zbiera się górne części łodyg z kwiatami oraz liśćmi. Suszenie odbywa się w warunkach naturalnych w miejscach zacienionych i przewiewnych. Otrzymuje się ziele lnicy - Herba Linariae.

Skład chemiczny:

Flawonoidy (linaryna, neo-linaryna), alkaloid (peganina), kwasy organiczne (y-oksyglutaninowy, askorbowy), fitosterol, węglowodór n-triakontan, sole mineralne;

Działanie:

Ziele lnicy należy do surowców skutecznych w leczeniu różnego rodzaju zaburzeń czynności jelit i dróg żółciowych. Jest ziołem przeciwrefluksyjnym (zapobiega cofaniu żółci). Jest środkiem łagodnie przeczyszczającym i na tym polu wykazuje synergizm z antrazwiązkami (np. korzeń rzewienia, liść senesu, alona, kora kruszyny), wyraźnie nasilając ich właściwości przeczyszczające. Zawarta w zielu peganina słabo pobudza ruchy perystaltyczne jelit. Działa łagodnie żółciopędnie i słabo moczopędnie. Wyciągi z lnicy zastosowane zewnętrznie wywierają aktywność przeciwbakteryjną, przeciwzapalną i przyspieszającą gojenie ran.

Wskazania:

Wyciągi wodne z ziela lnicy stosuje się wewnętrznie w zaburzeniach refluksowych objawiających się m.in. nieprzyjemnym chronicznym zapachem z ust; ponadto w łagodnych przewlekłych zaparciach z zaburzoną pracą jelit i dróg żółciowych. Nadaje się w fitoterapii dzieci oraz osób starszych, które mają problemy ze swobodnym przyswajaniem pokarmów i zaparciami. Lnice często łączy się z surowcami przeczyszczającymi w mieszankach, dzięki czemu uzyskuje się synergiczne i optymalne działanie przeczyszczające. W zmniejszonym wydalaniu moczu lnicę łączy się z innymi ziołami moczopędnymi (np. lubczyk, pokrzywa, pietruszka, melisa). Zewnętrznie przetwory lnicowe pomagają w stanach zapalnych skóry, stłuczeniach, ukąszeniach, trądziku, wypryskach oraz różnego rodzaju schorzeniach narządów intymnych.

Preparaty i dawkowanie:

Napar z ziela lnicy - Infusum Linariae

1-2 łyżki stołowe płaskie zalać szklanką wrzącej wody; odstawić pod przykryciem na 20 minut; przecedzić; pić po 0,5 szklanki 2-3 razy dziennie między posiłkami jako środek regulujący pracę jelit, wypróżnienia, przeciwrefluksowy, słabo moczopędny oraz ułatwiający przyswajanie pokarmów. Zewnętrznie napar polecany jest przy zacienionych oczach, workach pod oczami oraz do okładów przy zapaleniu spojówek.

Odwar z ziela lnicy - Decoctum Linariae

3-4 łyżki stołowe zalewamy szklanką wrzącej wody; gotujemy na małym ogniu przez około 10 minut; odstawiamy pod przykryciem na 15 minut; przecedzamy. Odwar stosuje się głównie zewnętrznie na różnego rodzaju problemy skórne np. stany zapalne, wynaczynienia podskórne, stłuczenia, ukąszenia, świąd, łagodnie przebiegający trądzik, a także wspomagająco do obmywania żylaków odbytu oraz do przemywania i tamponowania stanów zapalnych sromu i pochwy. Przy silnych zaparciach i bolesnych skurczach jelit i dróg żółciowych pić odwar po 1/3 szklanki 3x dziennie.

Intrakt lnicowy - Intractum Linariae

Świeży surowiec zalewamy gorącym alkoholem 40-60% w proporcji 1:1 i odstawiamy do maceracji na minimum 7-12 dni. Używamy do przemywania i okładów na różnego rodzaju zapalne zmiany skórne oraz ukąszenia owadów i pajęczaków (najlepiej łączyć z intraktem z glistnika jaskółczego ziela). Wewnętrznie po 10 ml 3x dziennie w ogólnym osłabieniu, zaparciach, bólach brzucha na tle niestrawności, refluksie żołądkowym.